ZU DEN LINDEN25 maja 2013

W przedwojennym  Jeninie/Gennin funkcjonowało kilka lokali gastronomicznych, lecz najbardziej popularnym była    gospoda Richarda Taucherta o nazwie  „Pod lipą”/Zu den Linden . Gospoda pod lipąKiedy powstała ta nazwa i jakie były tego okoliczności, źródła nie podają. Z pewnością miała ona związek z rosnącym obok drzewem, potężnym i rozłożystym okazem lipy, po której można obecnie znaleźć wśród chwastów fragmenty pnia imponujących rozmiarów.  Kiedy natomiast powstała gospoda, dokładnie nie wiadomo. Na pewno miało to miejsce po 13. sierpnia 1807, kiedy spaleniu uległa cała zabudowa wsi  a przed 11. września 1886 roku, kiedy powstał szkic budynku gospody wraz z obejściem wykonany  przez znanego artystę malarza Ernsta Henselera.

szkic gospodyNa tym szkicu, na pierwszym  planie, przedstawiony jest potężny podcień przy wejściu do gospody. Konstrukcja ta przez następne lata zmieniła się na tyle, że w wersji budynku sprzed II wojny światowej można zauważyć skromne zadaszone wejście do lokalu.  Należy w tym miejscu wspomnieć o pewnym sporze, jaki powstał przed dwoma laty w kręgu ludzi kultury Jenina/Gennin co do usytuowania budynku. Otóż jedna grupa dyskutantów twierdziła, że budynek istnieje nadal i jest nim obecny bar  Zorro, a druga grupa twierdziła, że budynek nie istnieje. Spór został rozstrzygnięty przez panią Ruth Henke z domu Werk, najmłodszą córkę młynarza z młyna górnego w Bogdańcu/Dühringshof. Do pani Henke mieszkającej w Berlinie dostarczona została kopia szkicu gospody wykonanego przez Ernsta Henselera.  Stwierdziła ona jednoznacznie, że gospoda była usytuowana w miejscu na placu za obecnym przystankiem PKS, w kierunku Kostrzyna,  przy ulicy Gorzowskiej nr 106.dawniej gospoda pod lipąPo budynku nie ma śladu. Kiedy przestał istnieć? Po przejściu frontu z końcem stycznia 1945 roku gospoda jak też sąsiadująca z nią szkoła pozostały nienaruszone, a uległy zniszczeniu, kiedy gospodarzem terenu byli żołnierze Armii Czerwonej. Przez kilka lat po wojnie ruiny budynku były dostarczycielem cegły dla okolicznych mieszkańców, przy okazji wydobywano z nich różne rzeczy i urządzenia stanowiące wyposażenie gospody.  W sąsiedztwie uporządkowanego placu  pobudowano później świetlicę wiejską.                Cóż było interesującego w gospodzie „Pod lipą”/Zu den Linden? Był na pewno niepowtarzalny klimat miejsca, atmosfera przyciągająca mieszkańców ówczesnego Jenina/Gennin  i okolic.  Bywało nieraz tak, że biesiady przeciągały się do późnych godzin wieczornych, a zniecierpliwione konie przy furmankach długo oczekiwały na swoich właścicieli. Niejednokrotnie biesiadnicy nie byli w stanie pokierować pojazdami, więc rolę tę przejmowały konie doskonale znając drogę z gospody do domu. No cóż, samochodów w tych czasach prawie nie było …   Częstym bywalcem gospody był Ernst Henseler, który korzystał z uroków tego miejsca zbierając siły do malowania nadwarciańskich łęgów. Był osobą na tyle popularną, że wręcz mówiło się o gospodzie „Pod lipą”/Zu den Linden  krótko:  „U Ernsta”.  Z uwagi na jego związki z Jeninem/Gennin  należy przytoczyć najważniejsze fakty z życiorysu artysty. Urodził się w Wieprzycach/Wepritz   w 1852 roku. Malarstwo studiował w Berlinie i Weimarze. Głównym tematem jego twórczości były pejzaże i typy ludzkie. Malował krajobrazy z Wieprzyc/Wepritz, Jeży/Giesen , Jeżyków/Giesenaue , Jenina/Gennin, Bogdańca/Dühringshof  oddając piękno i urok tej ziemi. Od 1894 roku zamieszkał na stałe w miejscowości Zehlendorf, obecnie jest to dzielnica Berlina. Jednak w czasie ferii letnich i zimowych jako wykładowca wyższych uczelni plastycznych chętnie zaglądał do Wieprzyc/Wepritz odwiedzając brata i oddając się ulubionemu malowaniu obrazów. Zmarł w 1940 roku w Berlinie pozostawiając po sobie ok. 440 dzieł, z których część została zniszczona bądź zaginęła w czasie działań wojennych. Do dnia dzisiejszego znajduje się na Wieprzycach/Wepritz jeden z dwóch domów, w których mieszkał artysta przed przeprowadzką do Zehlendorf.

Jenin, dnia 27.05.2010r                                     Opracowanie:

Eugeniusz Cytlak

Literatura:

  1. „Ernst Henseler – malarz nadwarciańskich łęgów” autorstwa Błażeja Skazińskiego opubl. w TRAKT Warta Odra nr 25, 2004.
  2. „Heimatblatt Organ der Bundesarbeitsgemeinschaft Landsberg/W., Heft 35, 2007 Heft 25, 2002
  3. “Panorama dziejów wsi Łupowo 1278-2008” autorstwa R. Piotrowskiego, 2008
Śladami historii